Emocje wpływają na ciało – to nie pusty frazes, ale fakt, który możemy u siebie na co dzień obserwować. Nasze uczucia, pragnienia, radości i kompleksy mają znaczenie dla naszego organizmu. Wyrażamy je przecież m.in. przez mimikę, zachowanie oraz postawę ciała. Jest to pozytywna zależność, ale tylko wtedy, gdy albo emocje są dobre i budujące, albo negatywne uczucia są przemijające i nie obciążają ciała długotrwale.
Człowiek nie jest zlepkiem niezależnie funkcjonujących organów oraz tkanek. Choć często oddzielamy sferę duchową od cielesnej, to tak naprawdę wszystkie elementy – ciało, umysł i dusza – wzajemnie na siebie oddziałują i stanowią całość. Z jednej strony, reakcje ciała mogą wywołać pojawienie się konkretnych emocji (np. trauma po wypadku samochodowym). Z drugiej strony, również emocje mogą wpływać na ciało (np. stres powodujący bóle fizyczne).
W jaki sposób emocje wpływają na ciało?
Emocje mogą oddziaływać na organizm zarówno pozytywnie, jak i negatywnie.
Pozytywny wpływ emocji
Akceptacja swojego życia, życzliwe nastawienie do siebie i świata, relaks, zadowolenie, radość czy śmiech – to przykłady emocji pozytywnych. Sprzyjają one dobremu samopoczuciu psychicznemu oraz zdrowiu fizycznemu. Gdy odczuwamy tego rodzaju emocje, wtedy w ciele zachodzą dobre procesy, takie jak regeneracja układu nerwowego czy obniżenie poziomu cholesterolu we krwi.
Ze względu na siłę pozytywnego oddziaływania dobrych emocji na organizm, są one często wykorzystywane w procesie leczenia różnych chorób ciała. Pomagają bowiem rozluźnić mięśnie i w naturalny sposób stymulować procesy naprawcze organizmu.
Negatywny wpływ emocji
Współczesny styl życia obfituje w trudne i stresujące sytuacje. To powoduje, że czasem przeważają emocje negatywne. A gdy zaczynają dominować uczucia takie jak stres, frustracja czy lęk, wtedy pojawiają się kłopoty – i to nie tylko emocjonalne. Toksyczne emocje mogą nieść ze sobą realny ból fizyczny.
Dolegliwości ciała zazwyczaj wynikają z chorób męczących organizm lub z przebytych urazów. Jednak ciało może w odczuwalny sposób reagować również na bodźce emocjonalne. Długotrwałe oddziaływanie negatywnych emocji powoduje zwiększenie m.in. ilości hormonów stresu oraz napięcia mięśniowego, co z kolei prowadzi do bólu i innych konsekwencji zdrowotnych.
Pacjenci odczuwający tzw. bóle psychosomatyczne często wędrują od lekarza do lekarza, szukając przyczyny i rozwiązania swojego problemu. A tymczasem powód kłopotów może tkwić nie w ciele, ale w emocjach.
Reakcje układu ruchu na negatywne emocje
Toksyczne emocje najczęściej trafiają w najsłabszy punkt organizmu. Czasem jest to miejsce związane z uwarunkowaniami genetycznymi (np. „odziedziczona” choroba), a czasem ze stylem życia (np. siedząca praca, zanieczyszczone powietrze, nałogi).
Niejednokrotnie jednak problem emocjonalny oddziałuje na większą część ciała niż pojedynczy, najsłabszy organ. A do najczęściej spotykanych w obrębie układu ruchu objawów wynikających z problemów emocjonalnych można zaliczyć:
- ból mięśni i stawów,
- ból głowy i migreny,
- ból szyi i karku,
- ból szczęki i zębów,
- ból barków i ramion,
- ból kręgosłupa,
- ból brzucha,
- ból bioder i kończyn dolnych.
Jak złagodzić wpływ negatywnych emocji na ciało?
Cierpiąc na jakichkolwiek rodzaj bólu, należy poszukać prawdziwej jego przyczyny, a nie ograniczać się do leczenia lokalnych objawów. Na przykład, ból kręgosłupa może wiązać się ze zmianą postawy na skutek nadmiernego spięcia mięśni w wyniku długotrwałego obciążenia stresem lub innymi napięciami emocjonalnymi.
Choć zmiana wzorców odczuwania emocji i sposobów reagowania na emocje nie jest łatwa, to istnieją skuteczne sposoby radzenia sobie z takim wyzwaniem. Poniżej prezentujemy kilka z nich.
Zmiana podejścia do życia
Żyjąc wciąż na pełnych obrotach, nie dajemy sobie szansy na choćby chwilowe odcięcie się od emocjonujących czynników zewnętrznych. Warto od czasu do czasu zwolnić, zastanowić się nad swoimi uczuciami, przyjąć bardziej pozytywny stosunek do siebie, swojego życia i otaczających nas ludzi. Takie działanie ułatwia rozluźnienie napiętych mięśni, obniżenie poziomu hormonów stresu w organizmie, zmianę nawyków, przepracowanie traum, a z drugiej strony – otworzenie się na to, co dla nas jest dobre i zdrowe.
Relaks oraz rozluźnienie
Jednym z najskuteczniejszych sposobów radzenia sobie z problemami psychosomatycznymi jest wypoczynek i odprężenie. Mogą to być samodzielnie podejmowane wysiłki (np. medytacja, rozluźnianie, sauna, pozytywne myślenie) albo współpraca z doświadczonym fizjoterapeutą (np. leczniczy masaż relaksacyjny lub limfatyczny). Trzeba tylko mieć wciąż na uwadze to, żeby rozluźniać nie tylko ciało, ale i psychikę, co wiąże się np. z oddawaniem się swojemu hobby, oglądaniem komedii, spotykaniem się z pozytywnymi ludźmi.
Zmiana wzorców zachowań
Warto pamiętać o tym, że można nauczyć swoje ciało nowych, zdrowszych reakcji na negatywne emocje. W czasie odpowiednio dobranych ćwiczeń fizycznych (a w wypadku fizjoterapii – podczas tzw. treningu funkcjonalnego) można nauczyć się kontrolować organizm w trudnych emocjonalnie sytuacjach.
Zmniejszenie napięcia mięśniowego przynosi nie tylko pozytywne długotrwałe konsekwencje, ale też szybką ulgę psychiczną w ciężkiej chwili. Na przykład, w czasie stresu napinamy przeponę i spłycamy oddech, ale wyuczone pogłębienie oddechu oraz rozluźnienie mięśni spowoduje, że część emocji związanych ze stresującą sytuacją po prostu zniknie.
***
Współczesna medycyna w dużym stopniu opiera się na systemie specjalizacji. Jednak taki sposób leczenia nie zapewnia całościowego spojrzenia na dolegliwości dotykające człowieka.
W poradni Skuteczna Fizjoterapia stosujemy podejście holistyczne. Oznacza to, że nie leczymy choroby, ale ludzi. W czasie leczenia oraz fizjoterapii uwzględniamy nie tylko problemy natury fizycznej (choroby układu ruchu), ale także aspekty związane z emocjami i uczuciami.
Działając w ten sposób, uczymy pacjentów, w jaki sposób można radzić sobie ze stresem, zapobiegać niekorzystnym zmianom w obrębie układu ruchu, rozluźniać napięte mięśnie itp. A gdy zaistnieje taka potrzeba, oferujemy również wsparcie ze strony doświadczonego psychologa.