Stres często jest postrzegany jako zjawisko czysto psychologiczne, wiążące się z presją psychiczną oraz trudnymi uczuciami. Może wywoływać objawy emocjonalne takie jak lęki czy depresja. Ale stres ma również wymiar fizyczny. Dzieje się tak, ponieważ długotrwałe narażenie na bodźce stresogenne prowadzi do zachowań powodujących istotne zmiany w działaniu organizmu. Efektem stresu może być więc choroba ciała – bóle głowy lub zwyrodnienia kręgosłupa powstałe na skutek m.in. zaciskania szczęk czy zmiany postawy. I oto powód, dla którego fizjoterapia pomaga radzić sobie ze stresem – zabiegi tego rodzaju oddziałują zarówno na psychikę (np. relaksują), jak też na ciało (np. leczą zmiany w obrębie układu ruchu).
Niezdrowe sposoby radzenia sobie ze stresem
Ze stresem można walczyć na wiele sposobów. Niestety niektóre metody są bardzo szkodliwe dla zdrowia. Choć pomagają chwilowo zredukować stres, to nie przyczyniają się do długotrwałej poprawy samopoczucia, a wręcz narażają na kolejne poważne problemy. Oto kilka przykładów zachowań, które są szkodliwe i których należy unikać:
- objadanie się,
- nadużywanie alkoholu,
- palenie,
- przyjmowanie zbyt dużej ilości leków,
- wycofanie się i rezygnacja z kontaktów z ludźmi,
- wyładowywanie emocji na innych osobach, np. przez okazywanie im złości lub agresji.
Zdrowe metody na pozbycie się stresu
Ile osób, tyle różnych reakcji na stres. I dlatego walkę ze stresem należy zawsze dostosować do indywidualnych problemów, objawów, sytuacji oraz preferencji. To, co w wypadku części osób będzie skuteczne, dla innych może okazać się zupełnie nietrafionym pomysłem. Warto więc poznać jak najwięcej zdrowych metod, wypróbować je, eksperymentować z nimi i w ten sposób sprawdzić, które najlepiej sprawdzają się w danym przypadku.
Wspólną cechą wszystkich zdrowych metod radzenia sobie ze stresem jest to, że wymagają one regularności. Wprowadzenie w życie zmian przyczynia się do poprawy samopoczucia oraz zdrowia zarówno w danej chwili, jak również w dłuższej perspektywie.
Poniżej prezentujemy strategie, które są najbardziej popularne i zazwyczaj świetnie sprawdzają się w walce ze stresem.
Unikaj niepotrzebnego stresu
To prawda, że nie można w pełni wyeliminować stresu. Żyjemy przecież w otoczeniu, w którym bardzo często oddziałują na nas stresogenne bodźce – w pracy, w domu, a nawet na wakacjach. Na szczęście istnieją skuteczne sposoby na to, żeby niepotrzebny stres znacząco ograniczyć.
- Odmawianie, które chroni przed niechcianymi, nielubianymi i niepożądanymi sytuacjami – ważne jednak, żeby odmowy nikogo nie raniły i były komunikowane w sposób asertywny.
- Unikanie niekomfortowych sytuacji (np. zakupów w godzinach szczytu), denerwujących tematów (np. polityka) czy toksycznych relacji (np. agresywnych znajomych).
Zmień podejście do stresujących sytuacji
Nie jest łatwo zmodyfikować własne oczekiwania, postawy i zachowania. Ale to jeden z najlepszych sposobów na radzenie sobie ze stresem. Zmiana sposobu postrzegania świata, komunikowania się z ludźmi oraz postępowania w stresujących sytuacjach powoduje, że można zwiększyć kontrolę nad swoim życiem i emocjami. To, co dotychczas było problemem nie do przejścia, staje się całkiem realnym zadaniem.
- Asertywność pomaga wyrażać uczucia w taki sposób, który pozwala okazać sobie oraz innym ludziom szacunek (np. zamiast przyjmować kolejne zadania od szefa i stresować się terminami, warto wynegocjować dłuższe okresy na ich realizację).
- Pozytywne strony są w każdej sytuacji, nawet tej stresującej – warto ich poszukać (np. zamiast denerwować się korkiem, można dobrze spędzić ten czas i na przykład posłuchać ciekawego audiobooka).
- Obiektywne spojrzenie na problem pomaga dostrzec go w szerszej i/lub dłuższej perspektywie (np. praca z klientami może być postrzegana jako stresująca, ale również może okazać się szansą na rozwój zawodowy albo stać się bodźcem do zmiany – znalezienia lepszego, bardziej satysfakcjonującego zajęcia).
- Rozsądne standardy są znacznie lepszym podejściem do życia niż perfekcjonizm (tj. rezygnacja z doskonałości na rzecz bycia „wystarczająco dobrym”), ponieważ ta druga cecha jest jednym z ważniejszych źródeł stresu.
- Akceptacja tych stresorów, których nie można zmienić (np. śmierć bliskiej osoby), przez zachowania takie jak dzielenie się emocjami, oswajanie uczuć lub przebaczanie.
- Relaks to dbanie o siebie i swoje samopoczucie przez zapewnienie sobie czasu na to, co sprawia radość (np. aktywność na świeżym powietrzu, sport, relacje z bliskimi, zabawa, hobby, masaże, fizjoterapia).
- Zdrowy styl życia zwiększa odporność na stres, relaksuje i poprawia stan zdrowia – obejmuje m.in. regularne ćwiczenia, zdrowe odżywianie i unikanie używek.
Fizjoterapia pomaga skutecznie radzić sobie ze stresem
Fizjoterapia to nie tylko metoda leczenia chorób układu ruchu. To również szeroki wachlarz technik wspierających walkę ze stresem. Ich oddziaływanie na organizm polega na:
- przeciwdziałaniu wystąpieniu stresu,
- likwidowaniu lub minimalizowaniu skutków stresu,
- zapobieganiu negatywnym zmianom wywoływanym przez stres.
Tego rodzaju efekty są osiągane m.in. dzięki rozluźnianiu mięśni, poprawianiu ukrwienia tkanek, likwidacji przykurczy oraz zmniejszaniu bolesności mięśni i stawów. Fizjoterapia pomaga radzić sobie ze stresem przez stosowanie wielu uzupełniających się zabiegów, w tym:
- masaż, który może mieć formę m.in. zabiegu relaksacyjnego, leczniczego albo sportowego,
- fizykoterapia, ze szczególnym uwzględnieniem elektroterapii, ultradźwięków i światłoterapii,
- kinezyterapia, czyli gimnastyka relaksacyjna, która obejmuje m.in. ćwiczenia fizyczne i oddechowe.
W poradni Skuteczna Fizjoterapia na pozytywne rezultaty w walce ze stresem dodatkowo wpływa przyjęte przez nas podejście do leczenia pacjentów – terapia manualna w modelu holistycznym. Oznacza to, że naszą rolą (zarówno lekarzy, jak i fizjoterapeutów) jest leczenie nie choroby, ale pacjenta – likwidowanie lub redukowanie jego dolegliwości fizycznych, ale również dbałość o uczucia i emocje, w tym usuwanie lub zmniejszanie stresu. Dlatego terapię manualną, fizykalną i ruchową uzupełnianym wsparciem na gruncie psychologicznym (w razie potrzeby również w formie spotkań z psychologiem).