Zespół przeciążeniowo-bólowy kręgosłupa jest jedną z głównych przyczyn przewlekłych bólów kręgosłupa. Tego rodzaju dolegliwości charakteryzują się zazwyczaj zmiennym nasileniem i licznymi nawrotami. Najczęściej dotyczą odcinka szyjnego oraz lędźwiowego kręgosłupa.
W wyniku długotrwałego przeciążenia stawów międzykręgowych dochodzi do ich uszkodzenia. Jeżeli odpowiednio wcześnie nie nastąpi interwencja terapeutyczna, to dolegliwość przekształca się w zmianę patologiczną, czyli zespół przeciążeniowo-bólowy. To właśnie dlatego tak ważna jest szybka reakcja na pojawiający się lub powracający ból kręgosłupa. W takiej sytuacji warto udać się na konsultację fizjoterapeutyczną lub konsultację ortopedyczną, by odpowiednio wcześnie zdiagnozować problem i rozpocząć ewentualne leczenie oraz fizjoterapię.
Zespół przeciążeniowo-bólowy kręgosłupa – przyczyny
Zespół przeciążeniowo-bólowy kręgosłupa ma swoją przyczynę w uszkodzeniu stawów międzykręgowych. Dochodzi do nich w wyniku przeciążenia kręgosłupa, ale nie tylko. Do wystąpienia tych zmian przyczynia się także wiek. Wraz z upływem czasu krążki międzykręgowe degenerują się, zmniejszając przestrzeń międzykręgową i coraz bardziej potęgując dolegliwości.
Zespół przeciążeniowo-bólowy kręgosłupa – objawy
Do objawów zespołu przeciążeniowo-bólowego kręgosłupa należą:
- ból nieprzewidywalny, ostry, o zmiennym nasileniu, występujący zazwyczaj kilka razy w miesiącu,
- bolesność w rzucie zwyrodniałych stawów międzykręgowych oraz nadmierny skurcz okolicznych mięśni przykręgosłupowych,
- ból zwiększający się w pozycji leżącej na plecach, a ustępujący w pozycji leżącej na brzuchu,
- dolegliwości bólowe promieniujące w kierunku do pośladków oraz tylnej powierzchni ud (praktycznie nie spotyka się bólu rzutującego na przednią powierzchnię nóg),
- w przypadku zespołu zlokalizowanego w odcinku szyjnym kręgosłupa – ból występujący głównie w obszarze szyi i barków, bez promieniowania do kończyn górnych lub palców dłoni.
Zespół przeciążeniowo-bólowy kręgosłupa – diagnostyka
Podstawą rozpoznania zespołu przeciążeniowo-bólowego kręgosłupa jest przeprowadzany przez specjalistę wywiad medyczny oraz analiza zgłaszanych przez pacjenta objawów chorobowych. Po pomoc fizjoterapeuty lub ortopedy najczęściej zgłaszają się osoby borykające się z uciążliwymi dolegliwościami, które znacznie pogarszają ich komfort życia. Pacjenci zazwyczaj uskarżają się na ostry, coraz częściej pojawiający się ból (nawet kilka razy w tygodniu).
W procesie diagnozy zespołu przeciążeniowo-bólowego dużą rolę odgrywa diagnostyka obrazowa:
- RTG chorego odcinka kręgosłupa w trzech projekcjach: przód-tył, bok oraz skośnej – badanie to pomaga we wczesnym wykrywaniu zmian zapalno-degeneracyjnych i pozwala dostrzec chorobowy przerost stawów międzykręgowych,
- rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa kręgosłupa – te dwie metody diagnostyki są pomocne w przypadkach, gdy RTG daje wynik wątpliwy, który musi być uzupełniony dodatkowym badaniem,
- diagnostyczna blokada stawów międzykręgowych – to małoinwazyjny zabieg z wykorzystaniem specjalnych igieł i środka o miejscowym działaniu znieczulającym oraz przeciwzapalnym, który jest najskuteczniejszą metodą diagnozy zespołu przeciążeniowo-bólowego.
Zespół przeciążeniowo-bólowy kręgosłupa – leczenie i fizjoterapia
Najbardziej zalecanym sposobem leczenia w wypadku zespołu przeciążeniowo-bólowego kręgosłupa jest fizjoterapia. Uzupełnieniem terapii może być farmakoterapia.
W zależności od stanu pacjenta wprowadza się kolejno różne techniki rehabilitacji – od fizykoterapii, przez terapię ruchem i masaż leczniczy, po trening funkcjonalny.
Skutecznymi metodami redukcji bólu i przystosowywania do codziennego funkcjonowania są m.in. ćwiczenia wg metody McKenziego, techniki z zakresu terapii manualnej czy ćwiczenia wg metody PNF (nerwowo-mięśniowe torowanie ruchu).
W trakcie terapii niezwykle ważna jest edukacja. Fizjoterapeuta lub lekarz ortopeda pracują więc z pacjentem nad stabilizacją kręgosłupa oraz kontrolą prawidłowej postawy ciała. Uczą odpowiednio wykonywać poszczególne ruchy oraz pokazują tzw. pozycje ułożeniowe, czyli sposoby ułożenia ciała w taki sposób, by nie pojawiał się ból, a kręgosłup był odciążony.