Zespół stożka rotatorów to efekt uszkodzenia mięśni oraz ścięgien wokół stawu ramienno-łopatkowego. W zdrowym organizmie struktury te odpowiadają za wykonywanie ruchu odwodzenia, rotacji wewnętrznej i zewnętrznej w stawie ramiennym.

Zmiany ostre polegają na naderwaniu lub całkowitym zerwaniu ścięgna, a powstają na skutek nagłego urazu, np. podniesienia ciężkiego przedmiotu.

Zmiany przewlekłe kształtują się przez dłuższy czas w wyniku długotrwałego obciążenia i osłabienia barku.

Przy tym schorzeniu ból jest często tak silny i w takim stopniu utrudnia codzienne życie, że pacjentów nie trzeba zachęcać do wizyty u ortopedy lub fizjoterapeuty. Kompleksowe leczenie farmakologiczne oraz zabiegi fizjoterapeutyczne w większości przypadków skutecznie przywracają sprawność i komfort ruchu.

Zespół stożka rotatorów – przyczyny

Zespół stożka rotatorów może mieć swoje źródło w:

  • mikrourazach (u sportowców intensywnie eksploatujących staw barkowy – siatkarzy, tenisistów, pływaków, a także u osób wykonujących pracę obciążającą bark – budowlańcy, malarze ścian),
  • zmianach zwyrodnieniowych (np. ciasnota podbarkowa uszkadzająca rotatory),
  • osłabionych mięśniach, ścięgnach i kościach (np. u osób starszych).

Zespół stożka rotatorów – objawy

Zespół stożka rotatorów powoduje objawy bólowe umiejscowione na szczycie lub z boku barku, a czasem także po zewnętrznej stronie ramienia. Przy nagłym urazie ból jest ostry, a w stanie przewlekłym – stopniowo narastający.

Dolegliwości uniemożliwiają odwodzenie i zginanie rąk, zaś w nocy nie pozwalają spać na uszkodzonym barku.

Nieleczona choroba może doprowadzić do wyczuwalnego osłabienia ręki oraz ograniczenia ruchomości w stawie barkowym.

Zespół stożka rotatorów – diagnostyka

Określenie, która część stożka rotatorów jest uszkodzona i jaki jest zakres zmiany, jest możliwe tylko po przeprowadzeniu specjalistycznych badań – RTG, USG, tomografii komputerowej i / lub rezonansu magnetycznego. Kieruje na nie lekarz ortopeda lub fizjoterapeuta.

Zespół stożka rotatorów – leczenie i fizjoterapia

W terapii zespołu stożka rotatorów stosuje się wiele różnych form pomocy, w tym:

  • odciążenie barku – temblak, szyna odwodząca lub opatrunek Dessaulta,
  • farmakoterapia – leki przeciwbólowe i przeciwzapalne,
  • zabiegi fizykalne – m.in. magnetoterapia, laseroterapia, elektroterapia,
  • trening funkcjonalny – ćwiczenia wykonywane pod okiem fizjoterapeuty oraz poza gabinetem rehabilitacyjnym,
  • fizjoprofilaktyka – rozciąganie mięśni po pracy lub treningu, wzmacnianie struktur obręczy barkowej,
  • edukacja i instruktaż – nauka rozpoznawania i unikania niekorzystnych dla barku ruchów.

Pacjenci po niewielkim uszkodzeniu zazwyczaj szybko wracają do zdrowia i aktywności. Osoby starsze – mimo zastosowania kompleksowego leczenia zachowawczego – mogą borykać się z ograniczeniem ruchu barku.

Operacji ortopedycznej potrzebują pacjenci, u których leczenie zachowawcze nie przyniosło pożądanych rezultatów. Odzyskiwanie ruchomości barku rozpoczyna się już w drugiej dobie od zabiegu i wymaga zastosowania fizjoterapii. W procesie rekonwalescencji pomocne są m.in. ćwiczenia bierne i czynne, fizykoterapia oraz Kinesiology Taping.