Zespół stożka rotatorów to efekt uszkodzenia mięśni oraz ścięgien wokół stawu ramienno-łopatkowego. W zdrowym organizmie struktury te odpowiadają za wykonywanie ruchu odwodzenia, rotacji wewnętrznej i zewnętrznej w stawie ramiennym.
Zmiany ostre polegają na naderwaniu lub całkowitym zerwaniu ścięgna, a powstają na skutek nagłego urazu, np. podniesienia ciężkiego przedmiotu.
Zmiany przewlekłe kształtują się przez dłuższy czas w wyniku długotrwałego obciążenia i osłabienia barku.
Przy tym schorzeniu ból jest często tak silny i w takim stopniu utrudnia codzienne życie, że pacjentów nie trzeba zachęcać do wizyty u ortopedy lub fizjoterapeuty. Kompleksowe leczenie farmakologiczne oraz zabiegi fizjoterapeutyczne w większości przypadków skutecznie przywracają sprawność i komfort ruchu.
Zespół stożka rotatorów – przyczyny
Zespół stożka rotatorów może mieć swoje źródło w:
- mikrourazach (u sportowców intensywnie eksploatujących staw barkowy – siatkarzy, tenisistów, pływaków, a także u osób wykonujących pracę obciążającą bark – budowlańcy, malarze ścian),
- zmianach zwyrodnieniowych (np. ciasnota podbarkowa uszkadzająca rotatory),
- osłabionych mięśniach, ścięgnach i kościach (np. u osób starszych).
Zespół stożka rotatorów – objawy
Zespół stożka rotatorów powoduje objawy bólowe umiejscowione na szczycie lub z boku barku, a czasem także po zewnętrznej stronie ramienia. Przy nagłym urazie ból jest ostry, a w stanie przewlekłym – stopniowo narastający.
Dolegliwości uniemożliwiają odwodzenie i zginanie rąk, zaś w nocy nie pozwalają spać na uszkodzonym barku.
Nieleczona choroba może doprowadzić do wyczuwalnego osłabienia ręki oraz ograniczenia ruchomości w stawie barkowym.
Zespół stożka rotatorów – diagnostyka
Określenie, która część stożka rotatorów jest uszkodzona i jaki jest zakres zmiany, jest możliwe tylko po przeprowadzeniu specjalistycznych badań – RTG, USG, tomografii komputerowej i / lub rezonansu magnetycznego. Kieruje na nie lekarz ortopeda lub fizjoterapeuta.
Zespół stożka rotatorów – leczenie i fizjoterapia
W terapii zespołu stożka rotatorów stosuje się wiele różnych form pomocy, w tym:
- odciążenie barku – temblak, szyna odwodząca lub opatrunek Dessaulta,
- farmakoterapia – leki przeciwbólowe i przeciwzapalne,
- zabiegi fizykalne – m.in. magnetoterapia, laseroterapia, elektroterapia,
- trening funkcjonalny – ćwiczenia wykonywane pod okiem fizjoterapeuty oraz poza gabinetem rehabilitacyjnym,
- fizjoprofilaktyka – rozciąganie mięśni po pracy lub treningu, wzmacnianie struktur obręczy barkowej,
- edukacja i instruktaż – nauka rozpoznawania i unikania niekorzystnych dla barku ruchów.
Pacjenci po niewielkim uszkodzeniu zazwyczaj szybko wracają do zdrowia i aktywności. Osoby starsze – mimo zastosowania kompleksowego leczenia zachowawczego – mogą borykać się z ograniczeniem ruchu barku.
Operacji ortopedycznej potrzebują pacjenci, u których leczenie zachowawcze nie przyniosło pożądanych rezultatów. Odzyskiwanie ruchomości barku rozpoczyna się już w drugiej dobie od zabiegu i wymaga zastosowania fizjoterapii. W procesie rekonwalescencji pomocne są m.in. ćwiczenia bierne i czynne, fizykoterapia oraz Kinesiology Taping.