Dyskopatia to schorzenie krążka międzykręgowego. Może wystąpić w odcinku lędźwiowym, szyjnym lub piersiowym kręgosłupa. Polega na uwypukleniu jądra miażdżystego, które jest częścią krążka międzykręgowego. Zmiana ta powoduje ucisk i drażnienie korzeni rdzeniowych, rdzenia kręgowego lub innych struktur kanału kręgowego. Dolegliwości bólowe w dyskopatii są spowodowane przez ucisk mechaniczny oraz niski poziom pH w jądrze miażdżystym, który wynika z ubogiej w tlen przemiany materii.
Dyskopatia często rozpoczyna się od niewielkiego bólu, który przez pacjentów bywa przypisywany chwilowym przeciążeniom kręgosłupa. Nie powinno się ich jednak lekceważyć, ponieważ nieleczona dyskopatia jest w większości przypadków pierwszym etapem choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Może prowadzić do poważnych, patologicznych zmian, które są bolesne i trudne do wyleczenia.
Ból kręgosłupa powinien być potraktowany przez każdego pacjenta jako sygnał, by umówić się na konsultację ortopedyczną lub konsultację fizjoterapeutyczną. W czasie wizyty specjalista przeprowadzi badanie ortopedyczne, zdiagnozuje problem, skieruje na niezbędne badania obrazowe, a następnie zaproponuje odpowiednie leczenie, np. fizjoterapię.
Warto pamiętać o tym, że wczesne rozpoznanie choroby oraz szybkie rozpoczęcie terapii skutecznie zapobiega zaostrzeniu objawów oraz może doprowadzić do pełnego wyleczenia dolegliwości.
Dyskopatia – przyczyny
Zazwyczaj przyczyną dyskopatii jest nieprawidłowe ułożenie kręgosłupa w czasie zarówno ruchu, jak i spoczynku (np. praca fizyczna, podnoszenie ciężkich przedmiotów, praca przy komputerze). Jej wystąpieniu sprzyjają również czynniki takie jak nadwaga czy brak ruchu.
Dyskopatia – objawy
Objawami charakterystycznymi dla dyskopatii są:
- ból kręgosłupa miejscowy lub z promieniowaniem wzdłuż dróg nerwowych,
- drętwienie, mrowienie i inne zaburzenia czucia powierzchniowego,
- podrażnienia nerwów (np. rwa kulszowa oraz rwa barkowa),
- osłabienie lub zanik mięśni, widoczne w postaci zmniejszenia obwodu ud lub goleni,
- osłabienie odruchów ścięgnistych w obrębie kolana lub ścięgna Achillesa,
- objawy rozciągowe, czyli nasilenie dolegliwości bólowych w czasie naciągania uciśniętych nerwów.
Dyskopatia – diagnostyka
Diagnozę dyskopatii potwierdzają objawy kliniczne wykazywane w badaniach specjalistycznych:
- RTG kręgosłupa w projekcji przednio-tylnej i bocznej,
- tomografia komputerowa kręgosłupa,
- rezonans magnetyczny kręgosłupa.
Dyskopatia – leczenie i fizjoterapia
Ponad 90% dolegliwości spowodowanych dyskopatią może być skutecznie leczona nieoperacyjnie. Choć u części pacjentów objawy chorobowe ustępują samoistnie, to jednak u większości z nich po pewnym czasie dochodzi do kolejnych incydentów, które zazwyczaj wymagają już leczenia specjalistycznego.
Pacjenci, u których nie doszło do przerwania ciągłości pierścienia włóknistego, bez względu na stopień jego uszkodzenia, kwalifikują się do leczenia zachowawczego. Polega ono na zastosowaniu fizjoterapii, w tym fizykoterapii, kinezyterapii, treningu funkcjonalnego i masażu leczniczego. W razie potrzeby terapia jest uzupełniana odpowiednimi lekami.
W procesie usprawniania nieoperacyjnego niezwykle ważna jest aktywność fizyczna pacjenta. Początkowo gimnastyka powinna być wykonywana pod okiem rehabilitanta, który pokazuje prawidłowe wzorce ruchowe. W leczeniu zachowawczym dyskopatii szczególnie polecane są ćwiczenia wg metody McKenziego.
Interwencja chirurgiczna jest niezbędna w wypadku mniej niż 5% pacjentów niekwalifikujących się do leczenia zachowawczego. Na operację ortopedyczną kierowane są również osoby, u których leczenie zachowawcze zakończyło się niepowodzeniem.