Jednym z kluczowych czynników wpływających na zdrowie i kondycję każdego człowieka jest aktywność fizyczna. Ruch jest jednak szczególnie ważny w podeszłym wieku, gdy coraz większym zagrożeniem są choroby prowadzące do niesprawności i niesamodzielności. Prawidłowa aktywność ruchowa oraz profesjonalna rehabilitacja mogą znacząco poprawić jakość życia osób starszych – zarówno w aspekcie fizycznym (sprawność), jak i psychicznym (samopoczucie).
Przyczyny ograniczenia ruchu u osób starszych
Kłopoty z układem ruchu u osób powyżej 60. roku życia mogą być spowodowane m.in. przez choroby układu sercowo-naczyniowego, schorzenia neurologiczne, osteoporozę, dolegliwości narządu ruchu, choroby zwyrodnieniowe stawów czy zaburzenia pamięci. Pogorszenie sprawności seniorów nierzadko wynika także z sarkopenii, czyli spadku masy mięśniowej, który postępuje wraz z wiekiem oraz powoduje obniżenie siły i sprawności mięśni.
Ograniczenie aktywności ruchowej u seniorów często jednak nie wynika z problemów zdrowotnych. Przyczynami bywają brak motywacji, obawa o pogorszenie stanu zdrowia (np. strach przed złamaniem) oraz po prostu brak nawyku aktywnego spędzania czasu.
Skutki braku ruchu u osób w podeszłym wieku
Brak odpowiedniej dawki ruchu jest u seniorów bardzo niebezpieczny. Prowadzi do osłabienia mięśni, stawów i kości. Sprzyja powstawaniu zmian zwyrodnieniowych w ramach całego układu ruchu. Powoduje osłabienie metabolizmu i zmniejszenie samodzielności. Zwiększa ryzyko chorób i urazów. Konsekwencją unikania aktywności fizycznej mogą być również objawy takie jak apatia, zmęczenie, dolegliwości sercowe, bóle głowy lub zaburzenia równowagi. Co ważne, rezultaty braku ruchu zazwyczaj są poważniejsze w przypadku ludzi starszych cierpiących na choroby przewlekłe.
Korzyści z aktywności fizycznej i rehabilitacji seniorów
Ruch pozytywnie wpływa na organizm człowieka na mnóstwo sposobów oraz w wielu różnych aspektach. Znacząco poprawia jakość życia na poziomie tak fizycznym, jak i psychicznym. Jest jednym z kluczowych czynników łagodzących wpływ wieku i wydłużających prognozowaną długość życia.
Aktywność fizyczna łagodzi przebieg chorób przewlekłych, minimalizuje ryzyko urazów i kontuzji, spowalnia niekorzystne zmiany w układzie ruchu zachodzące wraz z wiekiem, ogranicza ryzyko wystąpienia niepełnosprawności, pozwala utrzymać samodzielność do późnej starości. Ruch przeciwdziała cukrzycy, chroni przed osteoporozą i chorobami układu krążenia, łagodzi ból w obszarze układu ruchu, zapobiega sarkopenii. Pozytywne zmiany obejmują także poprawę pamięci, lepszy nastrój i ograniczony stres.
Formy aktywności ruchowej polecane seniorom
Wg badań naukowych, w podeszłym wieku należy zadbać o to, żeby aktywność fizyczna obejmowała trzy elementy:
1. Ćwiczenia wytrzymałościowe, które poprawiają ogólną kondycję – np. spacer, jazda na rowerze lub nordic walking.
2. Ćwiczenia siłowe, które budują stabilną i mocną sylwetkę – zestaw powinien obejmować dostosowane do wieku i stanu zdrowia ćwiczenia na najważniejsze grupy mięśni.
3. Ćwiczenia rozciągające, które poprawiają elastyczność więzadeł i ścięgien – w tym również ćwiczenia równowagi oraz koordynacji.
Zajęcia tego rodzaju można realizować samodzielnie – w domu, na siłowni lub na świeżym powietrzu. Jednak, jeśli starsza osoba zdecyduje się ćwiczyć sama, powinna najpierw skorzystać z konsultacji z fizjoterapeutą, aby mieć pewność, że zajęcia będą bezpieczne, a ruch będzie wykonywany poprawnie. Dodatkowo, w wypadku osób w bardzo podeszłym wieku lub cierpiących na choroby układu ruchu, ważna jest obecność podczas ćwiczeń drugiej osoby (np. doświadczonego rehabilitanta), która zadba o bezpieczeństwo w trakcie ćwiczeń.
W związku z tym, że ruch u osób starszych ma charakter zarówno prewencyjny, jak i leczniczy (np. w czasie chorób, po urazach lub zabiegach), zazwyczaj ćwiczenia fizyczne są połączone z rehabilitacją.
Dowiedz się więcej o rehabilitacji dla osób starszych >
***
W poradni „Skuteczna Fizjoterapia” dbamy o zdrowie seniorów, służąc im profesjonalną pomocą medyczną oraz zapewniając dużo zrozumienia i empatii. Pomagamy w procesie leczenia chorób układu ruchu, a także wspieramy utrzymywanie sprawności fizycznej na długie lata. Wszystkie zajęcia dostosowujemy do możliwości i stanu zdrowia pacjenta. A gdy dojazd seniora do naszego gabinetu fizjoterapeutycznego nie jest możliwy, oferujemy terapię w miejscu zamieszkania (rehabilitację domową, która nie wymaga posiadania żadnego sprzętu po stronie pacjenta).