Gdy nieinwazyjne metody leczenia problemów w obszarze układu ruchu nie przynoszą pożądanych skutków, często niezbędna jest interwencja chirurgiczna. A jednym z najważniejszych zaleceń po zabiegu jest rehabilitacja pooperacyjna.
Zabiegi chirurgiczne często wiążą się z bólem, ograniczoną ruchomością oraz osłabieniem mięśni. Odpowiednia rekonwalescencja – na którą składa się m.in. leczenie i fizjoterapia – jest kluczowa do zniwelowania niepożądanych skutków operacji oraz uzyskania sprawności ruchowej.
Co to jest rehabilitacja pooperacyjna?
Rehabilitacja pooperacyjna to postępowanie fizjoterapeutyczne, którego celem jest doprowadzenie do możliwie najszybszego i najskuteczniejszego powrotu pacjenta do aktywności fizycznej, przy zachowaniu maksymalnego bezpieczeństwa terapii.
Rehabilitacja tego rodzaju jest stosowana po operacjach oraz zabiegach takich jak:
- unieruchomienie w gipsie, kołnierzu lub bucie ortopedycznym,
- zespolenie kości uszkodzonych na skutek złamań,
- artroskopia lub wszczepienie endoprotezy stawu kolanowego, biodrowego czy barkowego,
- rekonstrukcja ścięgna Achillesa,
- operacja cieśni nadgarstka,
- zabiegi w obszarze kręgosłupa,
- inne operacyjne leczenie uszkodzeń narządu ruchu (w tym chorób dotyczących kości, mięśni, ścięgien i więzadeł).
W jakim celu jest realizowana rehabilitacja pooperacyjna?
Fizjoterapia pooperacyjna jest obowiązkowym elementem leczenia po zabiegu operacyjnym wykonywanym w obrębie narządu ruchu – nawet jeśli zabieg jest mało inwazyjny.
Na rehabilitację pooperacyjną składają się czynności, które mają na celu:
- zmniejszenie bolesności, skurczów, obrzęków i stanu zapalnego,
- zapobieganie zanikom mięśniowym,
- minimalizowanie ryzyka powstania zakrzepów,
- zapobieganie przerostom blizn,
- przyspieszenie zrostu tkanek,
- zwiększenie czucia głębokiego,
- poprawienie zakresu i jakości ruchu,
- wzmocnienie oraz stabilizacja mięśni i stawów,
- poprawienie poczucia równowagi oraz pozycji ciała,
- edukowanie pacjenta np. w obszarze poprawnych nawyków ruchowych i właściwych sposobów wykonywania codziennych czynności.
Co składa się na rehabilitację pooperacyjną?
Program rehabilitacji pooperacyjnej zawsze musi być dostosowany do indywidualnej sytuacji pacjenta. Dobór metod terapeutycznych zależy od wielu czynników, do których należą między innymi:
- rodzaj i sposób przeprowadzenia zabiegu,
- wielkość pola operacyjnego,
- rozmiary blizny po interwencji chirurgicznej,
- etap rekonwalescencji,
- wiek, waga, sprawność fizyczna i samopoczucie pacjenta.
W planowaniu procesu rehabilitacji pooperacyjnej wskazana jest ścisła współpraca lekarza oraz fizjoterapeuty w celu wytypowania terapii, które najlepiej sprawdzą się w danym przypadku. A stosować można wiele skutecznych metod rehabilitacji:
- laseroterapia, która przyspiesza gojenie i zabliźnianie się ran,
- elektroterapia, która wzmacnia osłabione mięśnie,
- magnetoterapia, która zwalcza bolesność oraz obrzęki,
- terapia manualna, która zmniejsza napięcie w tkankach,
- masaże lecznicze, które pobudzają procesy naturalnego odzyskiwania zdrowia,
- ćwiczenia, które wzmacniają mięśnie oraz stawy,
- trening funkcjonalny, który uczy poprawnych wzorców ruchowych.
Jak przebiega rehabilitacja pooperacyjna?
Powrót do sprawności fizycznej po interwencji chirurgicznej jest znacząco szybszy, gdy do leczenia od razu włącza się fizjoterapię. Dlatego rehabilitacja pooperacyjna rozpoczyna się niemal natychmiast po zabiegu.
- Etap 1.
Terapia bezpośrednio po operacji pomaga pacjentowi poradzić sobie z powrotem do samodzielności. Fizjoterapeuta pomaga wstać z łóżka, uczy poprawnego i bezbolesnego poruszania chorym narządem, pokazuje właściwy sposób korzystania z kul lub wózka, wykonuje zabiegi przyspieszające wchłanianie się obrzęku i gojenie się blizn itp. Czynności te mają na celu uzyskanie pełnego i bezbolesnego zakresu ruchu w uszkodzonym miejscu organizmu. - Etap 2.
Kolejna faza rehabilitacji jest realizowana od chwili, gdy pacjent bez kłopotu i bolesności wykonuje wszystkie codzienne czynności. Zabiegi i ćwiczenia na tym etapie leczenia mają na celu zwiększanie i utrzymywanie ogólnej sprawności ruchowej. Na początku odbywa się to bez obciążania chorego miejsca. A od momentu pełnego wyleczenia, fizjoterapia może zostać rozszerzona np. o ćwiczenia z obciążeniem oraz dopasowany do sytuacji pacjenta trening funkcjonalny.
Co jeszcze jest istotne? Fizjoterapia przed zabiegiem
By zwiększyć skuteczność fizjoterapii po planowanym zabiegu chirurgicznym, warto zgłosić się do rehabilitanta jeszcze przed udaniem się do szpitala. Takie wczesne rozpoczęcie terapii niesie ze sobą szereg pozytywnych rezultatów, w tym:
- zmniejszenie bólu związanego z chorobą, co pozwala ograniczyć ilość przyjmowanych lekarstw,
- przygotowanie do unieruchomienia, co przyspiesza i ułatwia późniejszy proces rekonwalescencji,
- zdobycie wiedzy, która pomaga lepiej przygotować się do zabiegu i następującej po nim rehabilitacji,
- nauczenie się umiejętności takich jak chodzenie o kulach czy korzystanie z wózka.
***
W poradni Skuteczna Fizjoterapia stawimy sobie za cel pomaganie pacjentom efektywnie, szybko, bezpiecznie i kompleksowo. Zapewniamy fachową opiekę rehabilitacyjną przed zabiegami i po nich, czyli przez cały okres rekonwalescencji. Pomagamy w stanach ostrych, podostrych oraz przeciążeniowych.
Nasi doświadczeni lekarze i fizjoterapeuci prowadzą leczenie przy wykorzystaniu sprawdzonych i odpowiednio dobranych metod. Chętnie też dzielą się swoją wiedzą, odpowiadając na wszystkie pytania dotyczące terapii, zabiegów i rekonwalescencji.