Udar mózgu to jedna z najgroźniejszych dla życia i zdrowia chorób współczesnego świata. Jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów (obok chorób serca i nowotworów złośliwych), a także bardzo często prowadzi do różnego stopnia niepełnosprawności. Udar to choroba cywilizacyjna, którą wywołuje styl życia charakterystyczny dla wysoko rozwiniętych krajów – siedząca praca, brak ruchu, złe odżywianie.
Gdy podejrzewamy udar, należy działać bardzo szybko, aby zapobiec jego konsekwencjom takim jak trudności z mową, niezborność ruchowa, problemy z utrzymaniem równowagi, paraliż połowy ciała czy upośledzenie funkcjonowania kończyn. Natychmiastowa reakcja dotyczy nie tylko pierwszych chwil i szybkiego dotarcia do szpitala, ale też okresu pobytu w szpitalu i po powrocie do domu – im szybciej rozpocznie się rehabilitacja po udarze, tym większa szansa na sukces leczenia i sprawność.
Rehabilitacja po udarze – wczesne usprawnianie w szpitalu
Rehabilitacja po udarze powinna zostać włączona w proces leczenia jak najszybciej, czyli nawet od pierwszej doby po udarze, ale dopiero wtedy, gdy stan pacjenta jest już stabilny i nie ma bezpośredniego zagrożenia życia.
Natychmiastowe działanie jest niezwykle ważne ze względu na specyfikę funkcjonowania układu nerwowego. Wczesne usprawnianie po udarze często daje większą efektywność (niż długa rehabilitacja bez tego pierwszego etapu):
- zwiększa skuteczność leczenia po udarze,
- daje możliwość pełniejszego powrotu do sprawności,
- pomaga szybciej wrócić do zdrowia i aktywności,
- przygotowuje do codziennego funkcjonowania po udarze,
- zmniejsza ryzyko związane z pojawieniem się powikłań (np. odleżyn czy zakrzepicy w wyniku unieruchomienia).
Na tym etapie rehabilitacji po udarze kluczowe są m.in.:
- ruch / kinezyterapia w celu wczesnego uruchomienia,
- masaże lecznicze zapobiegające odleżynom i zakrzepicy,
- trening funkcjonalny prowadzący do odzyskania samodzielności,
- ćwiczenia pobudzające układ nerwowy i zdrowe odruchy,
- konsultacje psychologiczne i praca nad uzyskaniem komfortu psychicznego,
- działania zapobiegające powstawaniu zakażeń w płucach i układzie moczowym.
Rehabilitacja po udarze – dalsza praca nad odzyskaniem sprawności
Przyjmuje się, że wczesna rehabilitacja po poważniejszym udarze kończy się wtedy, gdy pacjent zaczyna samodzielnie korzystać z wózka i rozpoczyna naukę chodzenia. W lżejszych przypadkach kończy się natomiast wraz z odzyskaniem przez pacjenta samodzielności. Jednak niezależnie od sytuacji, wczesna rehabilitacja zawsze powinna być kontynuowana w formie dalszego usprawniania.
Skuteczna, długoterminowa rehabilitacja po udarze składa się z kilku różnorodnych działań:
- fizjoterapia ukierunkowana na odzyskanie sprawności i możliwości samodzielnego funkcjonowania,
- trening funkcjonalny prowadzący do wypracowania nowych, zdrowych nawyków związanych z ruchem i codziennym funkcjonowaniem,
- rehabilitacja domowa dla osób, które nie poruszają się samodzielnie albo z innego powodu nie mają możliwości dotarcia do poradni rehabilitacyjnej,
- inne działania takie jak praca z logopedą nad reedukacją mowy, pobudzanie sprawności umysłowej przez rozwiązywanie krzyżówek czy konsultacje z psychologiem prowadzące do poprawy kondycji psychicznej.
Kompleksowa rehabilitacja po udarze ma na celu umożliwienie pacjentowi powrotu do satysfakcjonującego życia – w aspekcie zarówno rodzinnym, jak i zawodowym oraz społecznym.
Nadrzędnym jej celem jest odbudowanie w jak największym stopniu wszystkich funkcji, które zostały zaburzone albo utracone na skutek przebytego udaru. A gdy jest to niemożliwe nawet przy odpowiednio realizowanej rehabilitacji, wtedy celem jest doprowadzenie do stanu, w którym pacjent może sobie poradzić w życiu mimo braków sprawności spowodowanych udarem. W takich sytuacjach rehabilitacja uczy na przykład, jak wykonywać codzienne czynności jedną ręką, jak komunikować się przy trudnościach z mówieniem, jak poruszać się na wózku lub z kulami.
Pamiętaj! Powrót do zdrowia i samodzielności po udarze jest możliwy. Konieczna jest odpowiednia rehabilitacja prowadzona przez doświadczonych ekspertów oraz zaangażowanie pacjenta i jego pozytywne nastawienia. Chcesz dowiedzieć się więcej i skorzystać z rehabilitacji? Skontaktuj się z nami!