Przy bieganiu, zwłaszcza tym wyczynowym, należy zadbać o wiele aspektów. Odpowiednie obuwie, regeneracja czy właściwa technika – na wszystko to należy zwrócić uwagę, aby nie pojawiła się kontuzja. Jeśli zaniedbasz chociaż jeden z tych obszarów, możesz doprowadzić do tzw. kolana biegacza. Na czym polega ta dolegliwość i jak ją wyleczyć? Odpowiadamy.
Czym jest kolano biegacza?
Kolano biegacza, określane też mianem „zespołu pasma biodrowo-piszczelowego” lub „ITBS”, to zespół przeciążeniowy, który zalicza się do najpowszechniejszych kontuzji u osób uprawiających bieganie. Innymi słowy, jest to stan zapalny, z jakim borykają się jednak również narciarze, piłkarze, wioślarze, reprezentanci sportów grupowych czy nawet kolarze – przedstawiciele wszystkich tych dyscyplin sportowych wykonują często ruchy prostowania oraz zginania kolana. Cała przypadłość stanowi rezultat niewłaściwego ruchu rzepki po kości udowej (u zdrowych osób porusza się ona wzdłuż tego samego odcinka), w wyniku czego dochodzi do podrażnienia wewnętrznej powierzchni chrzęstnej rzepki.
Warto pamiętać, że wyrażenie „kolano biegacza” utożsamia się zwykle z zespołem pasma biodrowo-piszczelowego, ale może ono obejmować także uszkodzenie chrząstki w obrębie stawu rzepkowo-udowego oraz dolegliwości bólowe przedniego przedziału kolana, które łączy się z podrażnieniem błony maziowej. Należy też zaznaczyć, że omawiana przez nas przypadłość może pojawić się również u osób nieuprawiających sportu.
Jakie są przyczyny kolana biegacza?
Kolano biegacza to przypadłość, do jakiej często przyczynia się kilka czynników naraz. Pojawianiu się tego typu dolegliwości sprzyjają przede wszystkim przeciążenia (np. w wyniku zbyt częstych treningów, na skutek których w przyczepie pasma biodrowo-piszczelowego powstają niewielkie uszkodzenia, niebędące w stanie samodzielnie się zagoić.
Czasem do powstawania kolana biegacza doprowadza nieodpowiednia technika biegania (dotyczy to głównie biegania na tzw. piętę), dobór niewłaściwych butów do joggingu (które nie gwarantują odpowiedniej amortyzacji) lub nieodpowiednio wyprofilowanej wkładki, a także nieprawidłowa regeneracja potreningowa. Ponadto nierzadko do niego dochodzi na skutek uprawiania tej aktywności np. na nierównym podłożu. Niekiedy stanowi ono efekt uszkodzenia różnych części stawu kolanowego, np. ścięgna lub więzadła.
Czasem do kolana biegacza doprowadzają problemy związane z wytwarzaniem mazi stawowej, a także otyłość oraz nadwaga. W niektórych przypadkach przyczyną są również urazy rzepki. Do pojawienia kolana biegacza predysponują też:
- słabe mięśnie w okolicy stawu,
- nierównomierne obciążenie rzepki,
- nadmierne napięcie pasma biodrowo-piszczelowego,
- niewydolność mięśni odwodzących biodro,
- zróżnicowana długość kończyn,
- płaskostopie,
- kolana szpotawe,
- niewielka szerokość miednicy.
Ciekawostką jest to, że częściej zmagają się z tą przypadłością kobiety niż mężczyźni.
Jakie są objawy kolana biegacza?
Najważniejszym symptomem omawianej przez nas przypadłości jest ból w przedniej lub bocznej części kolana. Staje się on silniejszy podczas uprawiania sportu, wchodzenia po schodach czy wsiadania lub wysiadania z auta, a więc wtedy, gdy zgina i prostuje się staw kolanowy. Z czasem może on pojawiać się nawet w trakcie zwykłego chodzenia.
Wiele osób mówi, że ów ból pali lub kłuje, do tego nierzadko promieniuje w kierunku uda lub łydki. Odczuwalne może być także uczucie drętwienia lub mrowienia. Czasem też osoby zmagające się z tą dolegliwością mówią o „strzykaniu” i „przeskakiwaniu” w kolanie. Wówczas często można zauważyć również uczucie tarcia i blokady w kolanie oraz wyraźne zaczerwienienie w parze z obrzękiem i tkliwością rzepki.
Jakie wygląda leczenie zespołu pasma biodrowo-piszczelowego?
Jeżeli podejrzewasz, że borykasz się z omawianą przez nas przypadłością, warto, abyś udał się do ortopedy, który wykona rezonans magnetyczny. Aby zniwelować dolegliwości bólowe i stan zapalny, ważne jest też wdrożenie leczenia farmakologicznego. Należy także odpocząć od aktywności fizycznej na okres od 4 do 6 tygodni.
W międzyczasie dobrze jest się wybrać do fizjoterapeuty, który może Ci zaproponować fizykoterapię oraz kinesiotaping, masaże lecznicze czy kinezyterapię. Nie mniej istotne są tutaj również ćwiczenia wzmacniające mięsień czworogłowy uda, mięsień dwugłowy uda, mięśnie rotatorów oraz przywodzicieli stawu biodrowego.
Jak zapobiec zespołowi pasma biodrowo-piszczelowego
Jeżeli chcesz zapobiec pojawieniu się zespołu pasma biodrowo-piszczelowego, warto pomyśleć również o profilaktyce i wykonywać np. przed treningiem ćwiczenia rozciągające. Dobrze jest zmienić także technikę biegu oraz kontrolować poziom intensywności treningu.