Układ nerwowy może zostać nadmiernie obciążony, a przez to uszkodzony na przykład w wyniku niektórych urazów, infekcji oraz chorób. Dysfunkcja w tym zakresie może doprowadzić do wielu problemów neurologicznych. Od bólu i zawrotów głowy, zaburzeń równowagi czy osłabienia mięśni; przez zburzenia widzenia, słuchu czy mowy; aż po paraliże, napady drgawkowe czy zaburzenia świadomości – i wiele, wiele innych. Ważnym elementem leczenia problemów neurologicznych jest neurorehabilitacja, czyli rehabilitacja neurologiczna.
Co to jest neurorehabilitacja / rehabilitacja neurologiczna?
Rehabilitacja neurologiczna to kluczowy element procesu leczniczego, który ma na celu odtworzenie – utraconej w wyniku urazu, infekcji lub choroby – funkcji w obrębie układu nerwowego.
Zabiegi z zakresu neurorehabilitacji polegają m.in. na nauce wykonywania codziennych czynności (np. nauka lub reedukacja chodu). Obejmują np. ćwiczenia funkcjonalne i rozluźniające, a także fizykoterapię, masaże i terapię przeciwbólową. Dzięki zastosowaniu odpowiednich terapii, pacjent może powrócić do sprawności fizycznej i psychicznej oraz aktywnego życia zawodowego, rodzinnego oraz społecznego.
Przy których urazach i chorobach pomoże neurorehabilitacja?
Gdy pojawia się jakakolwiek dolegliwość związana z układem nerwowym, wskazana jest nie tylko wizyta u neurologa, ale również konsultacja fizjoterapeutyczna. Szczególnymi sytuacjami, w których rehabilitacja neurologiczna koniecznie powinna być zastosowana, są:
- uraz czaszkowo-mózgowy,
- udar mózgu,
- stwardnienie rozsiane,
- stwardnienie zanikowe boczne,
- uszkodzenie rdzenia kręgowego,
- rdzeniowy zanik mięśni,
- choroba Parkinsona,
- choroba Alzheimera,
- choroba mięśni, np. dystrofia mięśniowa,
- uszkodzenie nerwów obwodowych,
- mózgowe porażenie dziecięce,
- niepełnosprawność,
- operacja neurochirurgiczne.
Kiedy należy rozpocząć rehabilitację neurologiczną?
Neurorehabilitacja powinna zostać włączona w proces leczenia natychmiast po pojawieniu się problemów neurologicznych – nawet od pierwszej doby po urazie, operacji czy wystąpieniu problemów. To bardzo ważne ze względu na specyfikę funkcjonowania układu nerwowego.
Wczesne rozpoczęcie rehabilitacji neurologicznej zwiększa skuteczność leczenia, a także pomaga w szybszym odzyskaniu sprawności i powrocie do zdrowia.
Jak długo trwa rehabilitacja neurologiczna?
Długość terapii zależy m.in. od stopnia nasilenia problemów neurologicznych, indywidualnej sytuacji pacjenta, jego zaangażowania w proces leczenia, a nawet jego nastawienia do choroby oraz rehabilitacji.
Specyfiką rehabilitacji neurologicznej jest to, że powinna być prowadzona w sposób ciągły, a często przez całe życie. Tylko takie podejście i stosowanie się do wytycznych lekarza wpływa pozytywnie na długoterminową poprawę jakości i długości życia pacjenta.
Kto realizuje zabiegi wchodzące w skład neurorehabilitacji?
Bardzo ważne w neurorehabilitacji jest to, aby prowadził ją zespół specjalistów pod nadzorem lekarza specjalizującego się w rehabilitacji. Zależnie od indywidualnej sytuacji pacjenta, członkami takiego zespołu mogą być: neurolog, rehabilitant, neuropsycholog, logopeda, a nawet kardiolog, okulista czy diabetolog.
W proces leczenia dolegliwości neurologicznych często konieczne jest włączenie rodziny pacjenta, aby dzięki jej wsparciu osiągnąć lepsze i długoterminowe efekty. Kluczowe znaczenie ma tu edukacja – np. nauka sposobów pielęgnacji chorego oraz samodzielnej terapii w miejscu zamieszkania.
Na czym polega neurorehabilitacja / rehabilitacja neurologiczna?
Każdy pacjent jest inny, ma inne dolegliwości, inne objawy, inne predyspozycje, inny poziom sprawności lub niepełnosprawności… Od tych, a nawet wielu więcej, czynników zależy zakres neurorehabilitacji. Dlatego dobry, doświadczony rehabilitant pracę z pacjentem zawsze rozpoczyna od rozpoznania jego indywidualnej sytuacji i dostosowuje do niej cały program terapeutyczny.
Rehabilitant może zaplanować kompleksową terapię, korzystając z wielu skutecznych technik i metod rehabilitacji neurologicznej.
Leczenie ruchem w rehabilitacji neurologicznej
Ruch jest podstawową formą neurorehabilitacji. Mogą to być ćwiczenia wykonywane samodzielnie przez pacjenta albo pod okiem rehabilitanta. Ich celem jest poprawa ruchomości stawów, siły mięśni, równowagi oraz koordynacji.
Zajęciami ruchowymi stosowanymi podczas kinezyterapii w chorobach neurologicznych są np. reedukacja chodzenia, ćwiczenia motoryki twarzy oraz ćwiczenia rozciągające. Bardzo ważną rolę w neurorehabilitacji odgrywa także terapia manualna, metody relaksacyjne i masaże lecznicze.
Terapia PNF w rehabilitacji neurologicznej
PNF to metoda proprioceptywnego nerwowo-mięśniowego torowania ruchu. W rehabilitacji neurologicznej jest stosowana, aby odtworzyć prawidłowe wzorce ruchowe. Może to być skuteczna forma przywracania sprawności przy każdym poziomie dysfunkcji układu ruchu.
Ćwiczenia PNF są wykonywane zgodnie z naturalnym sposobem pracy mięśni i stawów. Zajęcia polegają na nauce stania, chodzenia, siadania, leżenia czy wykonywania innych czynności życia codziennego – tak prywatnego, jak i zawodowego.
Fizykoterapia w rehabilitacji neurologicznej
Terapia fizykalna w istotny sposób wspiera pozostałe zabiegi wykonywane w ramach rehabilitacji neurologicznej, ale nie może być stosowana jako jedyna forma leczenia. Polega ona na leczeniu bólu, obrzęków oraz stanów zapalnych przez zastosowanie tzw. czynników fizykalnych takich jak prąd, laser, ultradźwięki, niska i wysoka temperatura czy pole magnetyczne.
Najczęściej stosowanymi formami fizykoterapii przy chorobach neurologicznych są: jonoforeza, elektroterapia, ultradźwięki, laseroterapia oraz krioterapia miejscowa.
Kinesiology Taping w rehabilitacji neurologicznej
Kinesiotaping jest stosowany w rehabilitacji neurologicznej przy dysfunkcjach mięśniowo-stawowych. Polega na wykorzystaniu specjalnych plastrów terapeutycznych, którymi są oklejenie odpowiednie partie ciała.
Metoda ta stymuluje naturalne mechanizmy samoleczenia dzięki oddziaływaniu na układ krążenia oraz układ neurologiczny. Użycie plastrów kinesiology tapes przyczynia się do zmniejszenia bólu i obrzęków, przyspieszenia gojenia się tkanek, ograniczenia napięcia mięśni, ustawienia stawów we właściwej pozycji oraz zwiększenia stabilizacji w obrębie układu ruchu.
Psychoterapia w rehabilitacji neurologicznej
Bardzo ważną rolę w rehabilitacji neurologicznej odgrywa psychoterapia. Ma ona na celu wsparcie pacjenta na drodze do przywrócenia sprawności od strony psychologicznej. Do najczęściej poruszanych tematów podczas terapii z psychologiem należą: zbudowanie motywacji do działania, zapanowanie nad stresem i lękami, a także nauka radzenia sobie w codziennych sytuacjach rodzinnych, społecznych oraz zawodowych.
**
Zapraszamy na rehabilitację neurologiczną w poradni „Skuteczna Fizjoterapia” w Krakowie, z doświadczonymi rehabilitantami i lekarzami – kompleksowo, profesjonalnie, skutecznie i zawsze z dużą empatią i zrozumieniem. Umów się na wizytę, aby odzyskać sprawność i zacząć się w pełni cieszyć życiem!